27 milionów z rządowego funduszu Polski Ład na rewitalizację Ciuchci Ponidzie
Głównym założeniem jest zwiększenie potencjału turystycznego powiatów jędrzejowskiego i pińczowskiego w strefie unikalnych walorów przyrodniczych.
Marszałek Andrzej Bętkowski i wicemarszałek Marek Bogusławski odebrali w Jędrzejowie od wiceministra infrastruktury Grzegorza Witkowskiego promesę na dofinansowanie w kwocie 27 milionów złotych z Rządowego Funduszu Polski Ład: Programu Inwestycji Strategicznych inwestycji pn. Rewitalizacja „Świętokrzyskiej Kolejki Wąskotorowej Ciuchcia Ponidzie”. Głównym jej założeniem jest zwiększenie potencjału turystycznego powiatów jędrzejowskiego i pińczowskiego w strefie unikalnych walorów przyrodniczych.
Działalność turystyczna związana z funkcjonowaniem kolejki wąskotorowej prowadzona jest przez jednostkę organizacyjną Samorządu Województwa Świętokrzyskiego – Zespół Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych w Kielcach. W dzisiejszym wydarzeniu uczestniczyli także m.in. dyrektor Zespołu Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych Tomasz Hałatkiewicz oraz włodarze Jędrzejowa, Pińczowa, Imielna i gminy Kije.
– Dzięki 27 milionom złotych z Rządowego Funduszu Polski Ład i 3 milionom złotych wkładu własnego będziemy mogli zrealizować istotne elementy infrastruktury na trasie 34-kilometrowej linii łączącej Jędrzejów z Pińczowem. Prace zawierały będą między innymi przebudowę torowiska i peronów dwóch stacji. A jednocześnie, mając już zagwarantowane środki europejskie Funduszy Europejskich dla Świętokrzyskiego w ramach strategicznych inwestycji, możemy powiedzieć, że wyremontujemy w niedługim czasie całą trasę od Pińczowa do Jędrzejowa łącznie z najtrudniejszym elementem jakim są estakady nad Nidą, które wyłączały dotychczas kolejkę z ruchu – mówi marszałek Andrzej Bętkowski. – Cieszę się, bo otoczenie przez które będzie znów kursować ciuchcia jest naprawdę piękne. Jest co pokazywać nie tylko dorosłym turystom, ale także dzieciom i młodzieży i kontemplować się przyrodniczymi urokami – podkreśla marszałek.
Działania, które zostaną zrealizowane, to między innymi: modernizacja i remont szlaku kolejowego od Pińczowa do Umianowic na długości około 8,8 km oraz od stacji w Motkowicach do mostu kolejowego na rzeką Nidą na długości około 2 km, modernizacja i remont układu torowego na stacjach kolejki wąskotorowej w Pińczowie i Jędrzejowie, modernizacja i remont wraz z wyposażeniem hali napraw lokomotyw, hali napraw wagonów oraz kuźni kolejowej na stacji w Jędrzejowie oraz adaptacja i remont poczekalni, kasy oraz pomieszczenia dróżnika na stacji w Pińczowie. Ponadto przeprowadzone będą modernizacja i adaptacja wraz z wyposażeniem oraz prace konserwatorskie taboru kolejowego: parowozu, lokomotywy spalinowej i sześciu wagonów.
– Inwestycja skutkować będzie kompleksowym, pełnym wykorzystaniem walorów turystycznych Ponidzia. Słynie ono z tych walorów i każdy, kto choć raz przejechał się tą ciuchcią, widział jak przepiękne tereny znajdują się w meandrach Nidy. Możemy zaobserwować tu w Jędrzejowie jak wielkie zainteresowanie turystów nie tylko z naszego regionu, ale i innych zakątków kraju i zagranicy, budzą miejsca, które się na Ponidziu znajdują. Dzięki temu, że zafunkcjonowała wzorcowa współpraca między rządem z samorządami, w ciągu najbliższych 3-4 lat będziemy mieć naprawdę piękną perełkę turystyczną, która będzie – można to dzisiaj śmiało powiedzieć – najlepszą atrakcją województwa świętokrzyskiego – mówi wicemarszałek Marek Bogusławski.
Historia powstania kolei Jędrzejowskiej sięga I wojny światowej. Początkowo były to linie frontowe armii austriackiej budowane w 1915 roku, by z czasem pełnić funkcję gospodarczą. Powstała wtedy w Pińczowie parowozownia, do której sprowadzono pierwsze lokomotywy oraz budowano drewniane mosty i estakady nad rozlewiskami Nidy. Pińczowskie Koleje Dojazdowe były w dwudziestoleciu międzywojennym największą inwestycją samorządową w Polsce, finansowaną przez Sejmik Powiatu Pińczowskiego. Zarząd pińczowskiej kolejki zamówił jako pierwszy w kraju nowy wąskotorowy parowóz w zakładach FABLOK w Chrzanowie. W pińczowskich warsztatach powstał m.in. wąskotorowy wagon pasażerski a w Ostrowcu Świętokrzyskim wyprodukowano znaczną ilość wagonów dla wąskotorówki. Cały czas rozbudowywana sieć późniejszej Jędrzejowskiej Kolei Dojazdowej liczyła 340 km, sięgając po Tarnobrzeg, Szczucin, Miechów/Charsznicę i Kocmyrzów.
Największe przewozy pasażerskie i towarowe zanotowano w 1966 roku, później następował systematyczny ich spadek. Sukcesywnie zawieszano kursy pociągów pasażerskich, ograniczano ruch towarowy, by w roku 1993 zawiesić ruch całkowicie. W tym czasie jednak wzrosło zainteresowanie turystów. Z myślą o nich utworzono specjalny wąskotorowy pociąg turystyczny. Po restrukturyzacji PKP w 2001 r. zawieszono kursowanie wszystkich kolejek w Polsce, na szczęście w 2002 r. po wielu staraniach kolejkę przejęły samorządy, powołując spółkę Świętokrzyska Kolejka Dojazdowa “Ciuchcia Express Ponidzie”.
Z uwagi na trudną sytuację finansową a także ograniczone możliwości pozyskiwania przez spółkę funduszy na rozwój – Zgromadzenie Wspólników Spółki Świętokrzyska Kolejka Dojazdowa „Ciuchcia Expres Ponidzie” podjęło 22 czerwca 2020r. uchwałę o likwidacji spółki.
W celu zachowania działalności zabytkowej kolejki wąskotorowej Samorząd Województwa Świętokrzyskiego wspólnie z Powiatami Jędrzejowskim i Pińczowskim oraz Gminami: Imielno, Jędrzejów, Kije i Pińczów podpisał 8 czerwca 2020 roku list intencyjny w sprawie zadania pn. „REWITALIZACJA ORAZ FUNKCJONOWANIE KOLEJKI WĄSKOTOROWEJ PONIDZIE”. W imieniu Województwa Świętokrzyskiego zadanie realizuje Zespół Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych w Kielcach. Jego celem jest organizacja działalności edukacyjnej, turystycznej i rekreacyjnej poprzez połączenie zrewitalizowanej i dostosowanej do dzisiejszych standardów historycznej infrastruktury kolejki wąskotorowej z walorami przyrodniczo – krajobrazowymi Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych. Wymienione samorządy deklarują udzielenie Województwu Świętokrzyskiemu pomocy finansowej, bowiem 60% kosztów związanych z funkcjonowaniem kolejki ponosi Samorząd Województwa Świętokrzyskiego, a 40% pozostałe samorządy powiatowe i gminne.
Kolejka wąskotorowa przy sprawnie działającej infrastrukturze i zmodernizowanym taborze jest w stanie przewieźć rocznie do 80 tysięcy pasażerów, co stawia ją w czołówce najlepiej funkcjonujących kolejek w Polsce.
Źródło: Urząd Marszałkowski
